Rateland

Naamtype: herkomstnaam of adresnaam. Zo komt de perceelsnaam Radeland voor in Welie, Nederbetuwe, als leen van huis Doorwerth. Daarnaast is het de naam van een adellijk huis bij Doesburg, waarmee Sweder van Wijnbergen in 1392 werd beleend. De familienaam wordt ook gespeld als (Van) Radeland, Raadeland, Ratelland en Raateland. De laatstgenoemde spellingvariant komt ook nu nog voor.

Aantal: 1947: 11 in Woerden, 14  in Nederland (Raateland 54) 
2007: 10 in Woerden, 21 in Nederland (Raateland 103)

Jacobus Wilhelmus (Kobus) Rateland als lid van van de

rooms-katholieke retraiteclub Sint Augustinus, 1925

(coll. RHC Rijnstreek en Lopikerwaard)

Naamdrager 1947: Jacobus Wilhelmus Rateland (Woerden 1904 - Woerden 1971), timmerman, woont Singel 78 en (vanaf 1966) Meidoornstraat 9, zoon van Albertus Rateland (Woerden 1869 - Woerden 1921), tuinier, en Gijsje van den Brink (Barwoutswaarder 1876 - Woerden 1940). Hij trouwt Woerden 1927 Cornelia Wilhelmina Hoogboom (Arnhem 1903 - Woerden 1983), dochter van Willem Gerrit Hoogboom (Nijmegen 1870 - Woerden 1952), loopknecht (1903), zeilmaker (1927) en Cornelia Wilhelmina van der Graaf (Woerden 1878 - Woerden 1967). Uit dit huwelijk zes zoons en twee dochters.

Huwelijksinschrijving van Jacob Theunisse en Peternel Reyers in het rooms-katholieke trouwregister van Vleuten, 1708

Herkomst: Breudijk (Harmelen) > Barwoutswaarder (Woerden) > Willeskop >  Woerden
De naam Rateland komt al bijna drie eeuwen in Woerden en omgeving voor. Oudst bekende voorvader is Jacob Theunisse, die in 1708 in Vleuten trouwt met Peternel Reyerse. Het doopboek van Vleuten vermeldt acht kinderen van dit echtpaar, achtereenvolgend geboren in Themaat (bij Vleuten), Laagnieuwkoop en Breudijk (Harmelen). Het doopboek geeft alleen het patroniem van de ouders, geen familienaam. De naam Rateland vinden we voor het eerst in de bronnen terug als dochter Gijsbertje Jacobs Rateland en haar man Ary van Vulpen in 1736 een hofstede in Vleuten huren.
Een Woerdense notariële akte uit 1744 onthult de familienaam van Peternel Reyerse. De weduwe van Jacob Teunisz Ratelland, Pieternel van Rossum, heeft na het overlijden van haar man zijn nalatenschap, die 'zeer slecht en gering was', niet verdeeld. Zij komt nu met haar kinderen tot een overeenkomst, waarbij de weduwe het roerend goed krijgt en de kinderen het huis met erf.
Zoon Reinier Jacobs Rateland (geboren 1727) vestigt zich in 1751 bij zijn huwelijk met Geertje Cornelis Cromwijk in Barwoutswaarder. In dat jaar neemt hij met zijn vrouw het bedrijf van schoonvader Cornelis Cromwijk over. Als ruil hiervoor zullen zij vader Cromwijk gedurende zijn oude dag verzorgen en een goede begrafenis geven. Zijn zwagers Gerrit en Jan Cromwijk, die allebei in Rietveld wonen, krijgen ieder als compensatie een pink, een vaars, duizend pond hooi en achttien gulden.

Bron: RHC Rijnstreek, Notarieel archief Woerden, inv.nr. 8636 akte 94 d.d. 26.4.1744 en  inv.nr. 8648 akte 58 d.d. 23.12.1751.